توسعه سامانههای نوین آبیاری در۳ میلیون هکتار اراضی کشاورزی
مجری طرح سامانههای نوین آبیاری در وزارت جهاد کشاورزی، فریبرز عباسی، اعلام کرد که سامانههای نوین آبیاری در کشور به وسعت ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی توسعه یافته است. این توسعه نشان از تعهد و تلاش در حوزه مدیریت بهینه منابع آب دارد، بهویژه در شرایط اقلیمی خشکی که بر کشور حاکم است. طبق گفته عباسی، حدود یک میلیون هکتار از این سطح اختصاص به روشهای آبیاری موضعی دارد که با اهداف افزایش بهرهوری و کاهش مصرف آب در تولیدات کشاورزی اجرا میشود.
وی با اشاره به سابقهای طولانی از اجرای این طرحها طی سه دهه گذشته، بیان کرد که این سامانهها طیف وسیعی از روشهای آبیاری، از جمله آبیاری بارانی، موضعی و کمفشار را دربر میگیرد. روشهای آبیاری بارانی با تأمین آب بهصورت پخش یکنواخت، از رواناب جلوگیری کرده و در مقابل، سامانههای آبیاری موضعی به منظور آبیاری مستقیم گیاه و کاهش تبخیر آب، بسیار مناسب هستند. سیستمهای آبیاری کمفشار نیز در جهت کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از هدررفت آب طراحی شدهاند که برای کشورهایی با منابع آبی محدود مانند ایران، بسیار مفید است.
عباسی همچنین به انواع روشهای آبیاری موضعی اشاره کرد و توضیح داد که روشهایی همچون آبیاری تیپ، قطرهای سطحی و قطرهای زیرسطحی، بهویژه در اراضی کوچک و متوسط از نظر اقتصادی و کارایی بسیار مطلوب هستند. این روشها برای عملکرد صحیح خود به فیلتراسیون نیاز دارند تا ذرات معلق و ناخالصیهای آب مانند ماسه، سیلت، جلبک و ذرات معدنی، از آب جدا شده و به سیستم آبیاری منتقل نشوند. عباسی تأکید کرد که فیلتراسیون از اجزای کلیدی سیستمهای آبیاری موضعی به شمار میآید و میتواند از انسداد و فرسایش تجهیزات، از جمله پمپها، لولهها، شیرآلات و قطرهچکانها جلوگیری کند.
وی با توجه به محدودیتهای منابع آبی کشور و شرایط خشک و نیمهخشک، به کیفیت پایین آب در برخی مناطق اشاره کرد و افزود که این سامانهها به آب خالصتری نیاز دارند تا بهرهوری لازم را داشته باشند. از آنجا که آب با کیفیت پایین میتواند به گرفتگی تجهیزات و کاهش کارایی سیستم منجر شود، اهمیت فیلتراسیون در روشهای آبیاری مدرن به طور قابلتوجهی افزایش مییابد.
عباسی همچنین به نسل جدیدی از فیلترهای اسکرین اشاره کرد که طی پنج سال اخیر وارد بازار شدهاند و به دلیل قابلیت خود در کاهش هزینههای نگهداری و بهرهبرداری، توجه کشاورزان را به خود جلب کردهاند. این فیلترها که جایگزین فیلترهای توری و دیسکی سنتی شدهاند، فضای کمتری اشغال کرده و نیاز به شستوشوی دستی ندارند، چرا که دارای خاصیت خودشویندگی هستند. این ویژگیها باعث شده است که فیلترهای اسکرین در میان کشاورزان و کاربران سیستمهای آبیاری محبوبیت بالایی پیدا کنند.
عباسی تصریح کرد که این فیلترهای جدید به کمک شرکتهای دانشبنیان داخلی بومیسازی شده و در داخل کشور تولید میشوند. توسعه این فیلترها نهتنها به کاهش وابستگی به واردات کمک کرده، بلکه سبب ایجاد فرصتهای شغلی جدید در صنایع داخلی نیز شده است. با وجود کیفیت پایین آب در برخی مناطق، این فیلترها قادرند که آب را تا حد قابلقبولی تصفیه کرده و آن را برای سیستمهای آبیاری موضعی قابل استفاده کنند.
در نهایت، عباسی از اهمیت تکنولوژی در بهبود مدیریت منابع آبی در بخش کشاورزی کشور سخن گفت و اظهار امیدواری کرد که با گسترش سامانههای نوین آبیاری و استفاده از فیلترهای پیشرفته، بهرهوری در کشاورزی افزایش یافته و فشار بر منابع آبی کاهش یابد. وی با تأکید بر لزوم پشتیبانی از صنایع دانشبنیان، توسعه و اجرای این طرحها را یکی از اولویتهای مهم وزارت جهاد کشاورزی عنوان کرد و از کشاورزان خواست تا با استفاده از این تکنولوژیهای جدید، به حفظ منابع آب و بهبود وضعیت کشاورزی کشور کمک کنند.