واردات روغن خام ۳۴ درصد کاهش و قیمت جهانی ۳۰درصد افزایش یافت
آمار گمرک در 8 ماه ابتدایی سال 1403 نشان می‌دهد که واردات روغن خام در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته کاهش چشمگیری داشته است. این کاهش واردات معادل 34 درصد بوده و در این مدت حدود 802 هزار تن روغن خام وارد کشور شده است. در حالی که در 8 ماهه سال گذشته، مقدار واردات روغن خام 1.28 میلیون تن بود. این نشان‌دهنده تغییرات اساسی در روند واردات روغن خام در کشور است که بر مسائل مختلف اقتصادی تاثیر می‌گذارد.
یکی از دلایل این کاهش واردات، افت قابل توجه در واردات روغن سویا است. واردات روغن سویا در 8 ماه اول سال جاری به کمتر از پنج هزار تن رسید، در حالی که در مدت مشابه سال گذشته واردات روغن سویا 238 هزار تن بود. این تغییرات در واردات روغن سویا موجب افت 98 درصدی در میزان واردات این محصول شده است. این کاهش واردات روغن سویا در حالی اتفاق افتاده است که قیمت جهانی انواع روغن خام در سال جاری به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
در خصوص قیمت جهانی انواع روغن خام، این افزایش قیمت‌ها می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. به طور مثال، قیمت روغن خام آفتابگردان در بازار جهانی از 990 یورو در هر تن به 1250 یورو افزایش یافته است. این افزایش قیمت نشان‌دهنده افزایش هزینه‌های تولید و عرضه در بازارهای جهانی است که به تبع آن بر قیمت واردات تاثیر گذاشته است. همچنین، قیمت روغن پالم نیز از 920 یورو در هر تن به 1275 یورو افزایش یافته است. این افزایش قیمت‌ها، فشار مضاعفی را بر واردات و بازار داخلی کشور وارد کرده است.
علاوه بر این، قیمت جهانی روغن سویا نیز در یک سال اخیر تغییرات قابل توجهی داشته است. قیمت این محصول از 1010 یورو در هر تن به 1200 یورو برای هر تن رسیده است. این افزایش قیمت نیز بر واردات روغن سویا تاثیر گذاشته و موجب کاهش میزان واردات این محصول به کشور شده است. تغییرات قیمتی در بازار جهانی به‌ویژه در زمینه محصولات کشاورزی و روغن‌های خام، مستقیماً بر تولید و مصرف داخلی تاثیرگذار است.
افزایش قیمت جهانی روغن‌های خام می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله تغییرات در وضعیت تولید جهانی، نوسانات بازارهای مالی و تقاضای بالای این محصولات در سطح جهانی باشد. همچنین، شرایط جوی و مسائل مربوط به کشاورزی در کشورهای تولیدکننده روغن‌های خام نیز می‌تواند به تغییرات قیمت‌ها دامن بزند. به‌ویژه در کشورهای تولیدکننده روغن سویا و آفتابگردان، تغییرات اقلیمی و بحران‌های مرتبط با آب و هوا می‌تواند بر میزان تولید و قیمت این محصولات تاثیر گذارد.
کاهش واردات روغن سویا و دیگر روغن‌های خام، همراه با افزایش قیمت‌های جهانی، نشان‌دهنده تغییرات قابل توجه در ساختار اقتصادی کشور و واردات محصولات کشاورزی است. این روند ممکن است تاثیرات مستقیمی بر بازار داخلی و قدرت خرید مصرف‌کنندگان داشته باشد. به همین دلیل، دولت و نهادهای مرتبط باید در سیاست‌گذاری‌های خود در زمینه واردات و تولید محصولات کشاورزی و روغن‌های خام، تدابیر مناسبی اتخاذ کنند تا از هرگونه بحران در تامین مواد غذایی و روغن‌های مصرفی جلوگیری شود.
از طرفی، این تغییرات در واردات و قیمت‌ها می‌تواند فرصتی برای تولید داخلی ایجاد کند. در صورتی که زیرساخت‌های تولید داخلی و صنایع مرتبط با روغن‌کشی و تولید روغن‌های گیاهی تقویت شود، کشور می‌تواند تا حدی وابستگی خود به واردات روغن خام را کاهش دهد و این امر به تقویت اقتصاد داخلی کمک خواهد کرد. به‌ویژه در شرایطی که قیمت‌های جهانی به نفع تولیدکنندگان داخلی تغییر می‌کند، این فرصت‌ها باید به دقت مورد استفاده قرار گیرند.
در نهایت، سیاست‌گذاری در زمینه واردات و تولید روغن‌های خام باید بر اساس تجزیه و تحلیل دقیق از شرایط جهانی و داخلی باشد تا از اثرات منفی نوسانات قیمت‌ها و کاهش واردات جلوگیری شود. همچنین، تقویت تولید داخلی و بهره‌گیری از منابع داخلی می‌تواند به کشور کمک کند تا در برابر بحران‌های جهانی بهتر مقاوم شود و امنیت غذایی کشور را بهبود بخشد.